Medya Teknolojileri ve dünyayi bekleyen tehlike

Medya teknolojileri ve dünyayı bekleyen tehlike
18 Nisan 2003, BABÜRce Zafer BABÜR

Dergilerde, dükkanların vitrinlerde bir furyadır gidiyor "8 mm filmleriniz, VHS videolarınız VCD, DVD ye çevrilir"... Bu aralar çevirttirmezseniz büyük bir olasılıkla bu hizmeti sunanlar bir dönem sonra azalacak, belli bir süre sonunda bu işleri yapanlar artık kalmayacak ve geleceğe miras yaşantımız birikimleriniz olmayacak. Sümerlerin Kil tabletlere yazdığını, Guttenberg'in kağıda döktüklerini hala çıplak gözle okuyabiliyoruz. Mesela geçmişin kartpostalları, resimleri hala Sahaflarda bulunuyor ve herhangi bir cihaza gereksinim duymadan bakabiliyor, onlar hakkında bilgi sahibi olabiliyoruz. (Tabii yazıları okumak için Arap Alfabesi ile yazılmış Osmanlıca bilmek gerekiyor) . OSYM eskiden sınav ardından SEKA ya gönderdiği sınav kağıtlarını artık 100 gün sakladıktan sonra çöp yapıyor... Kimi kurumlar ise Mao'nun yaptığını söyledikleri kültür devriminin benzerini yapıyor, geçmiş dönem verilerini artık işe yaramıyor deyip bir çırpıda silip atıyor. 70'li yıllarda babamla beraber yaptığımız şef sekreter telefon cihazlarını bugün hala kullanıyoruz, 1900'lü yıllarda üretilmiş telefon aparatını bile telefon prizine taktığımda hala aradığım kişiye ulaşıyor ve onunla konuşuyorum. Şimdilerde üretilen PC'lerde DVD, CD okuyucu ve yazıcılara rastlıyoruz da bundan 10 sene önce çok revaçta olan 5 ¼ lif disket sürücüleri hiç görmüyoruz, ya da 25 yıl öncesinde yazdığımız delikli kartları okuyacak okuyucu hiç ortalıklarda yok. Zaman geçmişe göre çok hızlı akıyor ama, ortak hafızamızın da o oranda kısalmasını mı istiyoruz?Geçenlerde arşivime bakarken rastladım; "VisiCal" da (bila bedel verilen yegane hesap tablosuydu o zamanlar) hazırladığım bir işletmenin mali tablolarını yaratan spreadsheet'i daha sonra Lotus 123 de uluslararası işletmelerin mali tablolarını düzenleyip konsolide etmek için yenilediğim DOS versiyonu öylece kalmış kenarda. Harvard Graphics Sunumları, Quatro Pro da yazdığım finans ile ilgili programı, DBASE III de hazırladığım telefon santrallerine bağlı çalışan program (Ericsson hatırı sayılır paraya satıyordu), Hemen yeni formata çevirdim, neme lazım birkaç sene sonra ortadan kalkar bu çeviri fonksiyonları belli olmaz. Artificial Intelligence (AI) Programları Prolog ve LISP DOS tabanlı çalışıyorlardı, yazdığım uygulama programları da orada idi sanırım geçmiş oldu artık onlar için...Ya balmumuna, 78, 45 veya 33 devir vinyl lere kazınmış ses kayıtlarını ne yapmalı? Show TV'nin PlayListindeki Hafız Burhan, Zeki Müren ve daha birçok sanatçıyı Hasan Kırağı ile beraber DAT teyplere çektik, PlayList'de şimdi var. Ya daha sonra? Gramafon lar bit pazarında var, "Sahibinin Sesi Köpek Marka" taş plak iğneleri ise nerede? Sayısal ortama geçtiğimizden beri bir çok belge kendi zamanının yaygın cihazlarında kaydediliyor, bir dönem sonunda ömrünü dolduran işletim sistemleri ya da uygulama programlarında saklanan dokümanlar ise zamanında önlem alınmazsa çöpe gidiyor, çünkü ne o sistemi bilen ne de o sistemi üzerinde barındıran cihazlar yoklar... Gündemi belirleyen gazetelerimiz ve gazetelerin arşivlerinde devasa ciltli gazeteler duruyor, geçmişe dönüp de bakmak için, şimdilerde sayısal hale geliyorlar görüntü işleme merkezlerinde.. peki bu kayıtlar hangi makinelerde ya da işletim sistemlerinde görüntülenebiliyor? Bundan 50 yıl sonra ne olacak? Her daim "devir" (migration) yapmak en iyisi galiba. Tabii bu göç sırasında kayıplara rastlamak da mümkün.
Bilgisayar ve Medya şirketlerinin neden "Fast Moving Consumer Goods (FMCG)" şirketlerinden yoğunlukla eleman aldığını anlamak bu açıdan bakınca hiç zor değil, zira bilgi çok hızlı tüketiliyor, gelecek ve geçmiş düşünülmeden... Ve onlar ki geçmişin bilgi ve birikimine sahip olanlar, olmayanların ya da olamayanların üzerinde mutlak tahakküm sağlayacaklar. "Dün Dündü, Bugün Bugün" eski Yunan'dan beri söylense de "Dün" ler bilinmeden yarınlar hakkında çıkarım yapılamadığından "dün" lere erişim sürekli olmalıdır. Kısaca, geçmişine sahip çıkmayan bir grubun geleceği de olamaz...