Beyin Goruntuleme Sistemleri, Olasi Hastaliklar ve Karar

Beyin Görüntüleme Sistemleri, Olası Hastalıklar ve Karar
10 Eylül 2003, BABÜRce Zafer BABÜR

Tıp alanında “Röntgen” ile başlayan Görüntüleme sistemleri bilgisayarların artan hızları, hafıza kapasiteleri ve yazılımların gücü ile birleşince üç boyutlu görüntüleri kolaylıkla elde eder hale geldi. ABD de devam eden doktora araştırmalarında, yazılım mühendisleri ve doktorlar elele vermiş çalışıyorlar. Kişinin ölmeden önce rızasını alıp, anomalilik geçirmiş olan beyinlerin tomografisini sürekli çekiyorlar, öldükten sonra kadavranın dondurulmuş beyni 2 mm civarinda ince dilimlere ayrılıyor ve görüntü ile gerçek ortamın ne derece örtüştüğü kişide oluşan beyin hastalıklarının zaman içinde beyinde neler yaptığı, semptomlar öncesinde sağlıklı beyinler gibi görünen beyinlerden hangilerinin zaman içinde değişime uğradığı hakkında bazı çıkarımlar yapılıyor. Büyük bir olasılıkla yakın gelecekte ergin kişinin tomografisine bakılarak bu kişinin ileride beyinsel fonksiyonlarında farklılaşma olup olmayacağı Alzheimer, Şizofren, Alkol bağımlılığı, anksiyete, post-travmatik stress bozuklukları geliştirip geliştirmeyeceği bilinecek.
Tabii buraya kadar bilimin ilerlemesi deyip alkış tutabiliriz, ya bundan sonrası bu kişiye çok özel olan veri ve bilgiye kimin erişim hakkı olmalı, bunu kiminle paylaşmalı, bu veriler kullanılarak kişinin geleceği hakkında kim karar verme yetkisine haizdir?
Bir kişiyi sigortalamadan önce/sonra bu bilgiyi edinen sigorta şirketi olası müşterisini “Yüksek Risk” grubunda görüp sigortalamaktan imtina edebilir, ya da hayli yüksek prim talep edebilir. Oysa ki sigorta sektörü “vatandaş vatandaşın hasarını öder, primden doğan fark sigortacıya kalır” mottosu ile çalışırdı. CRM sayesinde her türlü kişisel bilgisine sahip olacağı bilgi ile sigortacı ben bu işi kar için yapıyorum prim/hasar oranı yüksek olacak bir kişinin riskini almam diyebilir mi? Ya da bu aileden gelen insanlarda bu tip hastalıklar yüksek o yüzden sizi sigortalamayız diyebilirler mi? Ya reasürans şirketleri? Bu durumda anılan testlerin herhangi bir sigorta şirketi tarafından müşteriden açık/veya gizli olarak edinilmesi ahlaki(ethic) midir?