Herkes Tarih Yazamaz

Herkes Tarih Yazamaz!
Zafer BABÜR
27 Aralık 2004 BABÜRce www.btnet.com.tr

Ya aldınız ya da alacaksınız. Tab etme külfeti yok deyip basıyorsunuz deklanşöre, şak şuk anında resimi gösteriyorsunuz yanınızdakilere. Sonra karttakileri PC nize yüklüyorsunuz, ama o da ne birkaç yıl içinde resim denizi içinde boğuluyorsunuz. Hepsinin de adı aynı birtakım sayılar eğer arşiv birikiminiz az, depoculuk geçmişiniz fazla ise... İşi biraz daha ileri götürün, haber şirketindeki görüntüler, filmler röportajlar... Çığ gibi büyüyen bir görüntü deposu... Ilkokulda iken Bell&Howell ile sessiz 8mm ile film çekerken, bu filmlerin kutuları üzerine; tarih, mekan olay ve kişi bilgilerini yazmamı tembihlerdi babam. Sonrasında bunların da bir indeksini oluşturttu. Ardından renkli, sesli filmler onun ardindan film uzerine tarih yazan, bilgi kaydeden makinalarla çalıştık. Fotoğraf çekiminde bir kuralım vardı 10 kutu filmden bir kutu film sergilenmeye değer çıkardı. Yani 36 pozda 4 kare sergilenecek kalitede olurdu. Diğerleri index print olarak hayatlarını karanlık kutularda sürdürdüler. Bir daha kimse de yüzlerine bakmadı tabii. Basılan fotograflar ve onların filmleri de aynı şekilde indekslenirdi... Ardından “metadata” fikri ile karşılaştık. Yazıda, görüntüde, ses kayıtlarında “metadata” diyorlardı. Yani malzemenin künyesi... Bunun için bir standartlar silsilesi oluşmaya başladı. Kendine has dili oluşuyor...
Artık dünyada inanılmaz bir hızla görüntü üretiliyor, üretilen görüntüler kolaj yoluyla başka görüntü malzemesine dönüşüyor. “parent-child” ilişkisi devam ediyor. Evimiz, işyerimiz görüntü okyanusu. Tüm bu görüntüler ileride faydalanmak isteyeceğimiz görüntüler mi? Hangi görüntüleri silmeli, hangilerini nasıl bilgilerle işleyip saklamalıyız? Nerede saklamalayız?
Evet teknoloji bize sınırsız çekim özgürlüğü getirdi, ama hatıralardan tarih nasıl yazacağız? Önce kendinize doğru soruları sorun. Ben bu çekimleri kimin için yapıyorum, hangi içeriği onlara bırakıyorum, göz atarken bir yandan da metadatasını oluşturun, hepsinden önemlisi bugünden bu işe başlayın… Resimler aile fertleri için mi? Çocuklarınız büyüdüğünde onlara göstermek için mi? Ardında tasnif edin içindekilere göre ona göre adlandırdın yani kendi “taxonominizi” oluşturun. Sizden sonra gelenlere birikimi aktarmak istiyorsanız.
Biraz zor olacak tabii, arşiv ile depo arasındaki farkı zor anlayan bir toplumda bunu etrafındakilerinize uygulatmak... Yine de kolay gelsin.