Fikri Haklar, İş Hukuku ve Mühendislik Eğitiminde Hukuk

Fikri Haklar, İş Hukuku ve Mühendislik Eğitiminde Hukuk
30 Kasım 2004, BABURCE, www.btnet.com.tr
Ne işimiz var bizim hukuk ile diye söylenecek kimi mühendislik fakültesi öğretim görevlileri. ABD de aynı sorunla karşılaşmıştım nedense hukuk öğretilmek istenmiyordu ne BS ne MS ne de PhD öğrencilerine oysa ki bu öğrenciler belirli bir dönem sonra iş hayatına başlıyacaklar ve karşılaşacaklardı hukuk ile. Onlara göre mühendislik fakülteleri mühendislik öğretirdi hukuk değil. Daha sonra MBA programlarında eğer isterlerse alabilirlerdi iş hukuku, telif yasası ve yaptırımlarını. 23 sene önce İTÜ’de iş hukukunu dersini severek almıştım. İş hayatına katılmamdan sonra hep işkanunu şerhlerini güncel tuttum masamda, thesaurus, Türkçe sözlük, imla kılavuzu ile beraber. Şimdi ise browser ın Favorites bolümünde kayıtlı URL olarak varlar. Keşke o zamanlar telif yasasını, patent haklarını da eğitim programımıza koymuş olsalardı...
Mühendislik ve işletme talebelerinin hepsinin programında olması gereken bir konu aslında bu konu. Evet sadece Türk yasası değil, Amerika ve Avrupa Topluluğunun fikri mülkiyet (intellectual property-IP) yasasının ne olduğunu bilmeli bizim mühendisler, işletmeciler. En iyi mühendis olabilirsiniz ama hukuku hiçe sayarsanız sonunuz hazin olur.
Bakınız ABD’deki okullar akıllandı şimdilerde Amerikan çalışma hukuku ve IP’ye giriş adı altında ders veriyorlar. Bu dersin içeriğinde ise hangi ürünün patentinin alınabileceği, neyin alameti farika sayılacağı, bir patentin sahibine sağladıkları kısaca öğretiliyor. Bu gibi dersleri tabii ki mühendislikde görevli öğretim görevlisinin vermesi beklenemez bunun için barodan ya da hukuk fakültelerinden destek alınabilir.
Tipik bir IP dersinde ne okutulur derseniz patent, copyright, trademark nedir, kime ne kazanç sorumluluk getirir, yazılım, donanım ve iş yapma biçimlerinde IP koruma nereye kadar ne sağlar kapsanırken ticari sır ve lisans sözleşmelerinin neleri kapsadığı da öğretilir.
Değişen koşullara uygun program geliştirirken her zaman yinelediğim gibi önce anadilini çok iyi bilen ve ülkesinin kanunlarından haberdar mühendisliği fevkalade olan çalışanlar yetiştirmeliyiz. Aksi takdirde haklı ve kazançlı olduğumuz yerlerde adaletin terazisinde kaybeder oluruz.
Lise müfredatından çıkmış, ders içeriklerini kendi özgür iradesi ile dünyanın ihtiyaçlarına göre belirleyen fakültelerinin arttığı ve ders içeriklerinin bu yöreden örnek alındığı bir dünya özlemi ile...